اشاره: در شماره‌های قبل در خصوص ضرورت بازنگری چگونگی اجرای درس تربیت بدنی در مدارس مطالبی مرقوم شد. حال به تشریح طرح خودم می‌پردازم:
1. این طرح برای دوره‌های راهنمایی و متوسطه می‌باشد.
2. رشتههای ورزشی در این طرح بر اساس قابلیت‌های هر شهرستان می‌تواند، تعیین گردد.
3. در اجرای طرح فرض شده که کلیه مدارس دارای دبیر تربیت بدنی با حداقل مدرک تحصیلی فوق دیپلم تربیت بدنی که مراحل آموزش رشتههای ورزشی را در مراکز آموزشی دانشگاهی طی نموده‌اند، می‌باشند.
4. این طرح مانند همه‌ی طرح‌های نو، دارای نقاط مثبت و منفی است که با همفکری شما خوانندگان گرامی میتوان آنرا اجرایی‌تر نمود.
اجرای طرح:
الف) تهیه شناسنامه ورزشی مدارس: جهت ساماندهی فضای موجود روباز مدارس لازم است از کلیه امکانات موجود آگاهی یافت. پیشنهاد می‌کنم این کار به‌صورت استانی صورت پذیرد. با تشکیل بانک اطلاعاتی، کارشناسی استان ازامکانات فضای ورزشی همه‌ی مدارس مطلع بوده و در ساماندهی و خرید وسایل ورزشی، به‌صورت متمرکز و مطلوب‌تر عمل می‌نماید.
شناسنامه ورزشی مدارس شامل کلیه اطلاعات مدارس می‌باشد، از جمله: مساحت کل مدرسه، مساحت زیر بنا ، مساحت محوطه روباز، کروکی زمین‌های ورزشی موجود، آمار کلاس‌ها، تعداد دانش‌آموزان، و غیره. با این کار امکانات ورزشی موجود هر مدرسه لیست شده و فضاهای خالی مدرسه نیز شناسایی می‌شود و یک نسخه از آن به اداره ارسال و به‌صورت نرم‌افزاری بایگانی می‌شود.
ب) با بررسی شناسنامه ورزشی، هر شهرستان بر اساس فراوانی امکانات برای مدارس راهنمایی حداکثر 3 رشته ورزشی و برای مدارس متوسطه نیز حداکثر 3 رشته ورزشی دیگر را انتخاب و طی نامه رسمی به اطلاع کلیه مدارس می‌رساند.
بنابراین کلیه مدارس یک شهرستان به صورت واحد عمل می‌نمایند. یعنی کلیه دانش‌آموزان اول راهنمایی شهرستان بابل در ساعت درس تربیت بدنی ، آموزش رشته‌ی والیبال را می‌آموزند. یا بهتر بگوییم درس والیبال دارند. همچنین کلیه مدارس هر مقطع تحصیلی، نیاز به امکانات حداکثر 3 رشته ورزشی دارند.
1. انتخاب رشتههای ورزشی همان طوری که عرض شد به عهده شهرستان است. فقط باید طوری برنامه‌ریزی شود که یک دانش‌آموز در طول یک دوره‌ی تحصیلی آموزش یک رشته‌ی ورزشی و در طول 6 سال، آموزش حداقل 6 رشته‌ی ورزشی را طی نماید.
2. انتخاب رشتههای ورزشی از بین رشتههای مجاز آموزشگاهی باید صورت گیرد.
3. در صورت فراهم نبودن امکانات در سالهای اولیه اجرای طرح، میتوان طرح را به صورت آموزش یک رشته ورزشی با دوره‌های مختلف اجرا نمود. مثلاً سال اول راهنمایی دوره‌ی مقدماتی والیبال و سال اول متوسطه دوره‌ی پیشرفته والیبال. یا در یک سال در دو ترم 2 رشته تدریس شود. یا به صورت سالانه پشت سر هم دوره‌ها برگزار گردد (هر دو سال یک رشته). در هر صورت بایستی این طرح به صورت شهرستانی طراحی گردد و کلیه مدارس و دبیران تربیت بدنی ملزم به اجرای آن باشند.
دستاوردهای اجرای طرح:
· دبیر تربیت بدنی در طول سال حداکثر سه رشته ورزشی را آموزش می‌دهد. بنابراین برای بالا بردن دانش خود براحتی می‌تواند با مراجعه به کتب وفیلم‌های ویدئویی و لوحههای فشرده آموزشی موجود، اقدام نماید.
· دانش‌آموز ضمن یادگیری یک رشته‌ی ورزشی تکلیف شیوه‌ی ارزشیابی خود را می‌داند.
· بیشتر به دریافت نمرات بالاتر کوشش می‌کنند. (فعال شدن کانون‌ها)
· مسئولین مدرسه به دلیل ثابت بودن رشتههای ورزشی بر اساس نیاز، هر ساله به تهیه امکانات و تجهیزات لازم و تکمیل آنها اقدام می‌کنند.
· واحد تربیت بدنی نیز جهت بازدید و نظارت بر عملکرد دبیر آموزشگاه، مکانیزم لازم را دارد و اقدام به ارزشیابی درست از عملکرد دبیر می‌کند.
· دانش‌آموز ورزشکار رشته‌ی خاص، با دیگر رشتههای ورزشی نیز آشنا می‌شود.
· یک دانش‌آموز از ابتدای اجرای طرح تا پایان دوره حداکثر با 6 رشته‌ی ورزشی آشنا می‌گردد.
· دبیر تربیت بدنی می‌تواند با تهیه جزوه‌ی آموزشی هر رشته (مربیگری و داوری) بخشی از آموزش را به صورت تئوری انجام دهد تا دانش‌آموزان با مطالب علمی نیز آشنا گردند. (تهیه‌ی جزوه یا کتاب می‌تواند به صورت متمرکز استانی یا شهرستانی انجام شود.)
· دبیر تربیت بدنی می‌تواند با نظارت بر عملکرد دانش‌آموزان، افراد مستعد را به کانون‌های ورزشی معرفی نماید.
· مدرسه در تهیه امکانات بدلیل محدود شدن رشتههای ورزشی،بهتر عمل می‌نماید.
· به دلیل محدود شدن رشته‌ها، تربیت بدنی هر شهرستان می‌تواند در تهیه وسایل کمک آموزشی و تجهیز مدارس فعال‌تر عمل نماید.
· اعتبارات تخصیصی در خصوص خرید تجهیزات به هر شهرستان هدفمندتر می‌گردد.
· با نرم‌افزاری کردن شناسنامه مدارس استان، کارشناسی تربیت بدنی استان هر لحظه از نیازمندی‌های کلیه‌ی آموزشگاههای استان مطلع بوده و در برنامه‌ریزی و تهیه ملزومات مورد نیاز یا راه‌اندازی امکانات جدید برای شهرها اقدام نماید.
· در طراحی کلاس‌های ضمن خدمت بر اساس نیاز هر شهرستان، میتوان دقیق‌تر برنامه‌ریزی نمود.
· طراحی طرح درس توسط استان یا شهرستان برای هر رشته ورزشی و ارائه کتب و جزوات آموزشی جدید به مدارس جهت بالا بردن سطح آگاهی دبیران و دانش‌آموزان.
· با اجرای طرح، تربیت بدنی نیز همانند دیگر دروس دارای طرح درس مشخص و ارزشیابی قابل قبول می‌گردد.
سئوالات احتمالی:
1. در شهرهای کوچک که امکانات مدارس کم می‌باشد، طرح چگونه اجرا می‌شود؟
طرح را میتوان در چند رشته و به صورت مقدماتی و پیشرفته برگزار نمود. مثلاً به جای 6 رشته، میتوان در 3 رشته به صورت مقدماتی و پیشرفته برگزار نمود.
2. در مدارس روستا که معمولاً از امکانات خوبی برخوردار نیستند، چگونه اجرا می‌شود؟
اولاً در ابتدای اجرای طرح ممکن است بعضی از مدارس با کمبود امکانات مواجه باشند اما با گذشت زمان و با شناسایی اینگونه مدارس تربیت بدنی شهرستان سریعاً در تهیه امکانات اقدام می‌کند. ثانیاً روستاهای نزدیک به هم که دارای مدارس راهنمایی و متوسطه هستند و معمولاً دانش‌آموزان آن منطقه به مدارس شهر عزیمت نمی‌کنند، می‌توانند به صورت واحد و مجزا این طرح را با هماهنگی یکدیگر و با نظارت تربیت بدنی به اجرا درآورند.
3. اگر دانش‌آموزی به یک رشته‌ی ورزشی علاقه مند نباشد یا شرایط فیزیکی او اجازه‌ی فعالیت به او را ندهد، چه باید کرد؟
در شماره‌های قبل عرض کردم که بزرگ‌ترین مانع اجرای طرح درس تربیت بدنی در مدارس، تنزل این درس در حد بازی است . آیا دانش‌آموز می‌تواند بگوید من به فیزیک علاقه ندارم یا ریاضی برایم سخت است، بنابراین از این درس معاف گردد؟ اگر بپذیریم که تربیت بدنی همانند دیگر دروس مدارس یک درس محسوب می‌شود، پس باید آن را همانطوریکه توسط اساتید این رشته تدوین شده فرا گرفت و بر اساس آموخته‌ها نیز امتحان داد. اصولاً به نظر نگارنده یکی از مهمترین علل پایین بودن سطح آمادگی جسمانی دانش‌آموزان -خصوصاً دختران- اهمیت ندادن به درس تربیت بدنی است.
